Wisły szum, ptaków śpiew… Jerzyki, rybitwy, zimorodki i błotniaki… Poznaj Warszawę od mało znanej, acz równie pięknej strony. Stojąc na pokładzie tramwaju wodnego możesz podziwiać niezwykłą panoramę Starego Miasta, spotkać się „oko w oko” z syrenką a nawet „Grubą Kaśką”. Rejs statkiem „Wars” po Wiśle, trwający około dwóch godzin to okazja do chwili odpoczynku i relaksu po wyczerpującym zwiedzaniu.
Podczas „wodnego” spaceru można poznać stolicę od malowniczej, „dzikiej” strony Wisły.
Statek wyrusza z przystani Podzamcze, z której rozpościera się przepiękny widok na Zamek Królewski. Widzimy całą urodę siedziby książąt mazowieckich, która po włączeniu Mazowsza do Korony została rezydencję królewską. Zamek był nieustannie rozbudowywany, widoczną od strony Wisły barokową fasadę dobudowano za panowania Augusta III Sasa. Pod skarpą rozciągały się malownicze ogrody zamkowe.
Tramwaj wodny przepływa pod mostem Śląsko-Dąbrowskim, wzniesionym na filarach historycznego mostu Kierbedzia. Po II wojnie światowej most zyskał nową konstrukcję i nazwę, która miała upamiętnić wkład Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego w odbudowę leżącej w gruzach Warszawy. Most został oddany do użytku 22 lipca 1949 roku, jako część trasy W-Z. W ubiegłym roku torowisko tramwajowe na moście gruntownie wyremontowano i utworzono na nim pierwszy w stolicy wspólny pas dla autobusów i tramwajów.
Z pokładu statku można zobaczyć także charakterystyczny, zielonkawy gmach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego zaprojektowany przez Marka Budzyńskiego i Zbigniewa Badowskiego. Nowoczesny kompleks, który pomieścił zbiory biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego i stał się miejscem nie tylko nauki, ale także wielu spotkań i wydarzeń. Na dachu biblioteki urządzono ogród na miarę XXI wieku, według projektu Ireny Bajerskiej.
Tuż obok, nad tunelem Wisłostrady, u zbiegu Wybrzeża Kościuszkowskiego i ul. Zajęczej. powstaje Centrum Nauki Kopernik. W nowoczesnym obiekcie każdy będzie mógł samodzielnie – między innymi – przeprowadzić doświadczenia wyjaśniające różne zjawiska fizyczne i chemiczne.
Płyniemy dalej pod mostem Świętokrzyskim – pierwszym warszawskim mostem wiszącym, oddanym do użytku 10 lat temu. Mijamy most średnicowy. Była to pierwsza stołeczna przeprawa kolejowa przez Wisłę otwarta w 1931 r. Wysadzony podczas Powstania Warszawskiego został odbudowany w 1949 roku – jego łukowate przęsła odwrócono o 180 stopni, a filary obniżono o pięć metrów. W latach sześćdziesiątych dobudowano u jego boku drugi, bliźniaczy most. Most średnicowy ma cztery tory i obsługuje pociągi dalekobieżne i podmiejskie.
Tuż za mostem wznosi się pomnik Syreny – ostatni przedwojenny pomnik, ustawiony w 1939 roku, z inicjatywy prezydenta Stefana Starzyńskiego. Rzeźba z brązu autorstwa Ludwiki Nitschowej przestawia pół kobietę, pół rybę z tarczą i uniesionym mieczem ponad głową. Rysów twarzy użyczyła syrenie Krystyna Krahelska, autorka piosenki „Hej, chłopcy, bagnet na broń”, która zginęła w Powstaniu Warszawskim.
Następnie płyniemy pod mostem Poniatowskiego, który został zbudowany w latach 1904-14 według projektu Stefana Szyllera. Przeprawa była dwukrotnie niszczona podczas wojen i odbudowana w znacznie „uboższej” wersji. Po II wojnie światowej oddano ją do użytku 22 lipca 1946 roku. Przy niskim stanie wód na dnie rzeki nadal widać ozdobne fragmenty mostu.
Wisła była świadkiem krwawych zmagań warszawskich powstańców w 1944 roku. Pomoc usiłowali im nieść żołnierze Ludowego Wojska Polskiego i Armii Czerwonej. Niestety, desant zakończył się klęską – wielu z nich pozostało na zawsze w nurtach królowej polskich rzek. W roku 1951 upamiętniono to wydarzenie płytą, która stanęła na wysokości 511. kilometra Wisły.
Pasażerowie tramwaju wodnego zobaczą kolejny nadwiślański monument – pomnik Chwała Saperom, poświęcony żołnierzom poległym podczas rozminowywania zburzonej Warszawy. Pomnik zaprojektowany przez Stanisława Kulona, odsłonięto w 1975 roku. Jednym z jego elementów jest żelbetowy słup wbijany przez żołnierzy w dno Wisły.
„Wars” mija także bramę Portu Czerniakowskiego – żelazną przegrodę o wysokości 11 m, oddzielającą kanał łączący port z Wisłą, zbudowany po fali powodziowej w 1998 roku. Brama jest zamykana, gdy poziom rzeki zbliża się do stanu alarmowego (6,5 m).
Wreszcie dopływamy do słynnej „Grubej Kaśki” – unikalnej studni miejskiej wybudowanej w 1964 r. w korycie rzeki. Studnia pobiera wodę z kilkunastu promieniście ułożonych drenów, które znajdują się ok. 6 metrów pod dnem i 300-metrowym rurociągiem pompuje do Wodociągu Praskiego mieszczącego się na Saskiej Kępie. Rurociąg znajduje się w podwodnym tunelu. Metodę pobierania wody bezpośrednio spod dna rzeki opracował inż. Włodzimierz Skoraczewski.
Płynąc dalej, po prawej burcie można zobaczyć powstający Stadion Narodowy. Obiekt został osadzony w niecce Stadionu Dziesięciolecia, w ostatnich latach znanego jako targowisko„Jarmark Europa”, największe na naszym kontynencie. Podczas Euro 2012 , na trybunach stadionu zasiądzie 55 tysięcy kibiców.
Mijamy dalej wejście do Portu Praskiego. Zbudowano go ponad 90 lat temu w miejscu starorzecza Wisły, zwanego Wilczą Kępą. Port miał mieć pięć basenów portowych, ostatecznie wykonano tylko dwa. Był portem zimowym oraz handlowym, przeładowywano w nim różne towary: węgiel, materiały budowlane, żywność, zboże, piasek i żwir. Obecnie w porcie ma swoją siedzibę komisariat policji rzecznej.
Turyści zobaczą też strzeliste wieże praskiej katedry św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika, zaprojektowanej przez Józefa Piusa Dziekońskiego i konsekrowanej w 1901 roku. Świątynię wybudowano na dawnym targowisku. Neogotycki kościół został wysadzony przez Niemców w 1944 roku i odbudowany po wojnie staraniem mieszkańców Pragi. Od 1997 roku katedra ma tytuł bazyliki mniejszej. Stoi przed nią pomnik bohaterskiego ks. Ignacego Skorupki, odsłonięty w sierpniu 2005 roku.
Warto zwrócić uwagę na most Gdański – składający się z dwóch odrębnych mostów – kolejowego i drogowo-tramwajowego. Część kolejowa stoi na podporach historycznego mostu przy Cytadeli z 1875 r., który jako pierwszy w Warszawie połączył szlaki kolejowe po obu stronach Wisły. W 1904 roku tuż obok wybudowano drugi most i tam przeniesiono ruch kolejowy. Oba mosty były dwukrotnie niszczone – przez Rosjan w 1905 r. i Niemców w 1944 r. Po II wojnie światowej zostały odbudowane częściowo w zmienionej formie, jednak zachowały charakterystyczną dwupoziomowość.
Statek przepłynie tuż obok skarpy nadwiślańskiej, która biegnie wzdłuż rzeki, od doliny Jeziorki do Młocin. Skarpa pełniła kiedyś funkcje obronne i była naturalną zaporą chroniącą przed powodziami. Następnie stała się cennym obszarem pod zabudowę dla dworów, pałaców, kościołów i klasztorów. Powstała głównie z tworów polodowcowych, m.in. glin zwałowych, piasków, mułków, które leżą na iłach plioceńskich, a także z nasypów powstałych w wyniku działalności człowieka – gruzu i odpadków.
Zbliżając się do celu naszej podróży „Wars” mija Nowe Miasto – wydzielone z przedmieść Starej Warszawy w 1408 roku przez księcia mazowieckiego Janusza I Starego i ponownie włączone do Warszawy w 1791 roku. Nowe Miasto miało własny, duży rynek z ratuszem, kościół parafialny p.w. Nawiedzenia N.M.P. i osobne władze miejskie. Było zamieszkałe przez uboższych rzemieślników i biedotę. Obszar poniżej skarpy był zabudowany aż do II wojny światowej.
Z perspektywy Wisły można podziwiać najstarszą część Warszawy – Stare Miasto, powstałe na przełomie XIII-XIV wieku w pobliżu grodu książęcego. Kościół parafialny św. Jana z biegiem czasu stał się najważniejszą świątynią Warszawy, miejscem koronacji dwóch królów polskich i zaprzysiężenia Konstytucji 3 Maja. Tu głosił swoje kazania Piotr Skarga. Obecnie Bazylika Archikatedralna św. Jana Chrzciciela jest miejscem ważnych wydarzeń narodowych.
Stare Miasto zostało niemal całkowicie zniszczone podczas II wojny światowej i odbudowane w XVIII-wiecznej postaci. W 1980 roku zostało wpisane na światową listę dziedzictwa narodowego UNESCO.
Warszawski odcinek królowej polskiej rzek – Wisły o długości 31 km jest bardzo zróżnicowany przyrodniczo. Żadna europejska stolica nie może się poszczycić „dziką” rzeką w samym środku miasta. Wisła na tym obszarze zachowała charakter rzeki roztopowej z licznymi wyspami, jej brzegi porastają cenne lasy łęgowe, dające schronienie ptakom migrującym. Na nadwiślańskich łęgach w sezonie wiosenno-letnim można zobaczyć aż 102 gatunki ptaków. Swoje gniazda zakładają tu między innymi rybitwy, mewy, sieweczki, nurogęsi, perkozy, brzegówki; dzięcioły, słowiki, zięby i zaganiacze. W wodzie wiślanej można spotkać wiele krajowych gatunków ryb, m.in. szczupaki, bolenie, okonie, sumy, leszcze, krąpie, karasie. W 1997 roku stołeczny odcinek Wisły włączono do sieci Warszawskich Obszarów Chronionego Krajobrazu a fragment Wisły, od Dęblina po Płock, od 2002 roku należy do europejskiej sieci ochronnej Natura 2000, jako obszar specjalnej ochrony ptaków pod nazwą „Dolina Środkowej Wisły”.
Przypominamy, że od poniedziałku (26 kwietnia) można w przedsprzedaży kupić bilety na rejs statkiem „Zefir” do Serocka. Bilety dostępne są w przedsprzedaży w Punkcie Obsługi Pasażerów ZTM na stacji metra Centrum (od poniedziałku do czwartku w godzinach 7-20, a w piątek w godz. 7-17).
Od czwartku (29 kwietnia) można nabyć bilety w przedsprzedaży również na przejażdżkę tramwajem wodnym „Wars”. Przedsprzedaż biletów w biurze Żeglugi Stołecznej na ul. Świętokrzyskiej 36, lokal 1, od poniedziałku do piątku, w godzinach 12-15.
Informujemy także, że pod numerem infolinii 194-84 nie ma możliwości rezerwacji i kupna biletów na WLT.
Opublikowano 28 kwietnia 2010
Ostatnia aktualizacja 3 czerwca 2019
